ایجاد رزوه توسط قلاویز و همچنین ایجاد اصلاحات در سوراخ های ایجاد شده توسط برقو، از فرآیندهای ماشینکاری ضروری هستند که در طیف وسیعی از صنایع، از خودروسازی گرفته تا هوافضا، مورد استفاده قرار میگیرند. در حالی که هر دو شامل کار با سوراخها میشوند، اهداف و تکنیکهای آنها تفاوت قابل توجهی دارد.
قلاویزکاری، رزوههای داخلی ایجاد میکند و امکان پیچ کردن بستها را در سوراخ فراهم میکند، در حالی که برقوکاری برای بزرگ کردن یا پرداخت دقیق سوراخ موجود، دستیابی به تلرانسهای دقیق و پرداختهای صاف استفاده میشود.
انتخاب بین این فرآیندها به الزامات خاص پروژه بستگی دارد، مانند اینکه آیا به رزوهکاری یا اندازهگذاری دقیق نیاز است. درک تفاوتهای آنها کلید دستیابی به نتایج مطلوب در هر فرآیند ساخت یا مونتاژ است.
در این مقاله، با بررسی ویژگیها، نمادها، فرآیندها و کاربردهای آنها، تفاوتهای بین قلاویزکاری و برقوکاری را بررسی خواهیم کرد.

مقایسه تراشکاری با قلاویز در مقابل ریمینگ (کار با برقو)
قلاویزکاری و برقوکاری، فرآیندهای ماشینکاری ضروری هستند که هر کدام اهداف منحصر به فردی را در ساخت و تولید دنبال میکنند. در حالی که هر دو شامل اصلاح سوراخهای از پیش سوراخکاری شده هستند، نتایج و تکنیکهای آنها به طور قابل توجهی متفاوت است.
قلاویزکاری رزوههای داخلی را در داخل یک سوراخ ایجاد میکند و امکان اتصال ایمن پیچها را فراهم میکند و این امر را در کار مونتاژ بسیار مهم میکند. این روش برای ایجاد اتصالات رزوهدار و تضمین اتصالات ایمن در سیستمهای مکانیکی مختلف اساسی است.
از سوی دیگر، برقوکاری برای اصلاح یک سوراخ موجود با بزرگ کردن و صاف کردن آن برای دستیابی به قطرها و پرداختهای سطحی دقیق استفاده میشود. این کار دقت و کیفیت سوراخ را افزایش میدهد که برای کاربردهایی که نیاز به تلرانسهای دقیق و سطح صاف دارند، ضروری است.
درک تفاوتهای بین این فرآیندها برای انتخاب روش مناسب بر اساس الزامات پروژه شما، مانند دقت، استحکام و عملکرد، حیاتی است. هر فرآیند بسته به نتیجه مطلوب و نیازهای خاص کاربرد، مزایای متمایزی را ارائه میدهد.
ویژگیها
قلابکاری و برقوکاری برای اهداف مختلفی در ساخت استفاده میشوند که هر کدام ویژگیهای منحصر به فردی دارند. قلاويزکاری شامل بریدن رزوهها در داخل یک سوراخ برای اهداف بست زدن است، در حالی که برقوکاری در مورد کامل کردن قطر سوراخ برای تطابق دقیق است. درک ویژگیهای آنها به شناسایی نقش آنها در ماشینکاری کمک میکند.
تراشکاری با قلاویز:
تراشکاری با قلاویز، فرآیند ایجاد رزوهها در یک سوراخ از پیش سوراخ شده است که به پیچها، مهرهها یا بستها اجازه میدهد تا به طور ایمن با مواد درگیر شوند. قلاويزکاری در مونتاژهای مکانیکی که اجزا باید چندین بار بسته یا برداشته شوند، بسیار مهم است.
ابزاری که برای ایجاد رزوه ها استفاده میشود، قلاويز است که رزوههای داخلی را چه با دست و چه با ماشین ایجاد میکند.
قلاويزکاری یک شیار مارپیچی در داخل سوراخ ایجاد میکند و انواع مختلف قلاويزها را میتوان برای رزوهکاری کور یا از طریق سوراخ از قبل ایجاد شده استفاده کرد.
تراشکاری با برقو:
برقو کاری، یک فرآیند تکمیل است که برای بزرگ کردن و صاف کردن جزئی قطر یک سوراخ از پیش سوراخ شده استفاده میشود و دقت و سطح آن را بهبود میبخشد.
برقو، ابزاری است که برای این فرآیند استفاده میشود و معمولاً دارای چندین لبه برش است. برقوکاری برای دستیابی به قطرهای دقیق و پرداختهای صاف استفاده میشود که برای سوراخهای با تلرانس کم که در کاربردهای با دقت بالا مورد نیاز هستند، ایدهآل هستند.
برخلاف قلاویزکاری، برقوکاری شامل ایجاد رزوه نمیشود؛ در عوض، صرفاً مربوط به اندازهگذاری و پرداخت سوراخها است.
نماد
در مهندسی و ساخت، قلاویزکاری و برقوکاری نمادهای متمایزی دارند که در نقشههای فنی استفاده میشوند. این نمادها اطلاعات مهمی در مورد اندازه سوراخ، رزوهکاری و تلرانسها را منتقل میکنند و ماشینکاران را در طول تولید راهنمایی میکنند. درک این نمادها برای ارتباط دقیق بین طراحان و تولیدکنندگان بسیار مهم است.
نماد قلاویزکاری:
در نقشههای فنی، قلاویزکاری با نماد "Ø" و به دنبال آن اندازه رزوه و گام (مثلاً M8 x 1.25) نشان داده میشود. این نماد نشاندهنده قطر اسمی و گام رزوههایی است که باید در سوراخ قلاویز شوند.
اطلاعات مربوط به رزوهکاری در درک الزامات مربوط به رزوهکاری داخلی ضروری است و به ماشینکاران کمک میکند تا قلاویز و فرآیند صحیح را انتخاب کنند.
نماد برقوکاری:
نماد برقوکاری در نقشههای مهندسی یک نماد ساده Ø و به دنبال آن اندازه سوراخ تمامشده (مثلاً Ø8 H7) است. "H7" نشاندهنده درجه تلرانس برای قطر سوراخ است که نشاندهنده دقت مورد نیاز برای سوراخ تمامشده است.
برخلاف قلاویزکاری، نماد برقوکاری صرفاً بر اندازه و تلرانس سوراخ تمرکز دارد و هیچ اشارهای به رزوهکاری ندارد.
نحوه رزوه کردن سوراخ توسط قلاویز در مقابل ریمینگ (برقو کاری) سوراخ
هم قلاویزکاری و هم برقوکاری برای دستیابی به اهداف خود به روشهای خاصی نیاز دارند. در حالی که قلاویزکاری بر ایجاد رزوه در داخل یک سوراخ از پیش حفر شده تمرکز دارد، برقوکاری سوراخ را از نظر قطر و کیفیت سطح تنظیم دقیق میکند. تکنیکهای هر فرآیند، کارایی، دقت و مناسب بودن برای مواد و پروژههای مختلف را تضمین میکند.
نحوه قلاویزکاری سوراخ:
سوراخکاری: با حفر سوراخی کمی کوچکتر از قطر قلاویز شروع کنید. اندازه سوراخ بسیار مهم است، زیرا باید مواد کافی برای قلاویز باقی بماند تا رزوهها را بدون ضعیف کردن قطعه برش دهد.
قلاویز مناسب را انتخاب کنید: قلاویز را با توجه به اندازه و جنس رزوه انتخاب کنید.
شروع قلاویزکاری: قلاویز را داخل سوراخ قرار دهید و آن را با استفاده از آچار قلاویز در جهت عقربههای ساعت (برای قلاویزهای راست دست) بچرخانید. مطمئن شوید که قلاویز با سوراخ همتراز است.
برش رزوهها: چرخاندن قلاویز را ادامه دهید، فشار یکنواختی وارد کنید و به صورت دورهای آن را معکوس کنید تا برادهها جدا شوند و از گیر کردن جلوگیری شود.
رزوهها را کامل کنید: هنگامی که قلاویز به پایین سوراخ رسید، آن را با دقت بیرون بیاورید و رزوههای تمیز و برش خورده را پشت سر بگذارید.
چگونه یک سوراخ را توسط برقو ایجاد کنیم:
سوراخ را از قبل توسط مته سوراخ کنید: ابتدا سوراخ کمی کوچکتر از اندازه معمول سوراخ میشود تا برقو بتواند آن را بزرگتر کند.
انتخاب ریمر مناسب: بر اساس اندازه نهایی سوراخ و نوع ماده مورد نظر، ریمر را انتخاب کنید.
سوراخ را توسط برقو ایجاد کنید: برقو را داخل سوراخ از پیش سوراخ شده قرار دهید. برقو را در حین اعمال فشار ثابت بچرخانید. برقو کاری را میتوان با دست یا دستگاه، بسته به دقت مورد نیاز، انجام داد.
پرداخت سوراخ: ریمر مقادیر کمی از مواد را از سوراخ در قطعه کار، را برمیدارد و سوراخی صاف و دقیق با سطح پرداخت عالی به جا میگذارد.
کاربردها
قلاویزکاری و برقوکاری در صنایع متعددی، از خودرو گرفته تا هوافضا، به کار گرفته میشوند و هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند. قلاویزکاری در درجه اول برای بستن قطعات با پیچ یا مهره استفاده میشود، در حالی که برقوکاری برای اندازه دقیق سوراخ و دستیابی به پرداختهای صاف برای تلرانسهای دقیق ضروری است.
کاربردهای قلاویزکاری:
قلاویزکاری به طور گسترده در تولید و کارهای عمرانی و ساختمانی، جایی که قطعات با پیچ یا مهره بسته میشوند، استفاده میشود.
صنایع خودرو و هوافضا برای مونتاژ قطعات فلزی به شدت به قلاویزکاری متکی هستند.
قلاویزکاری همچنین در تولید ماشینآلات، الکترونیک و ساخت سازههایی که در آنها اتصالدهندههای رزوهدار ضروری هستند، استفاده میشود.
کاربردهای برقوکاری:
برقو کاری معمولاً در صنایعی استفاده میشود که در آنها تلرانسهای کم و دقت بالا ضروری است، مانند بلوکهای سیلندر موتور، قطعات هوافضا و سیستمهای هیدرولیک.
همچنین در تولید قطعات دقیقی مانند چرخدندهها، شفتها و یاتاقانها که برای عملکرد مناسب به سوراخهای صاف و دقیق نیاز دارند، استفاده میشود.
برقوکاری، تناسب و ترازبندی قطعات را در مونتاژهای با دقت بالا تضمین میکند.
ملاحظات استحکام
قلاویزکاری و برقوکاری در صنایع متعددی، از خودرو گرفته تا هوافضا، به کار گرفته میشوند و هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند. قلاویزکاری در درجه اول برای بستن قطعات با پیچ یا مهره استفاده میشود، در حالی که برقوکاری برای اندازه گیری دقیق سوراخ و دستیابی به پرداختهای صاف برای تلرانسهای دقیق ضروری است.
استحکام قلاویزکاری:
استحکام یک سوراخ قلاویزکاری شده به مادهای که رزوه میشود و عمق رزوهها بستگی دارد. مواد قویتر، مانند فولاد یا تیتانیوم، استحکام رزوه بیشتری را فراهم میکنند.
قلاویزکاری، نگهدارندهای ایمن برای بستها در مجموعههای مکانیکی فراهم میکند و آن را برای اتصالات تحمل بار ایدهآل میسازد.
رزوهها باید به درستی بریده شوند تا بار به طور مساوی در سراسر بست توزیع شود و از لخت شدن یا شل شدن تحت فشار جلوگیری شود.
استحکام برقوکاری:
سوراخهای برقوکاری شده بر استحکام ماده تأثیری ندارند، اما تناسب دقیقی را تضمین میکنند که برای مجموعههای با کارایی بالا بسیار مهم است.
در کاربردهایی مانند هوافضا و خودروسازی، دقت سوراخهای برقوکاری شده به حفظ یکپارچگی و تراز قطعات کمک میکند و به طور غیرمستقیم بر استحکام و عملکرد کلی مجموعه تأثیر میگذارد.
برقوکاری سطح صافی را فراهم میکند که جفت شدن مناسب با سایر اجزا را تضمین میکند، سایش را کاهش میدهد و عمر قطعات مکانیکی را افزایش میدهد.
دقت در ماشینکاری
دقت در فرآیندهای ماشینکاری، به ویژه در قلاویزکاری و برقوکاری، کلیدی است. قلاویزکاری برای تشکیل صحیح رزوه، نیاز به ترازشدن دقیق دارد، در حالی که برقوکاری بر تکمیل ابعاد سوراخ و پرداخت سطح برای برآورده کردن تلرانسهای دقیق تمرکز دارد، که هر دو را برای مهندسی دقیق ضروری میکند.
دقت قلاویزکاری:
دقت قلاویزکاری به دقت سوراخ از پیش سوراخ شده و کیفیت قلاویز بستگی دارد. قلاویزهای با ترازبندی ضعیف میتوانند منجر به کج شدن رزوهها شوند و بر تناسب بست تأثیر بگذارند.
در کاربردهایی که دقت کلیدی است، مانند هوافضا یا دستگاههای پزشکی، قلاویزهای با کیفیت بالا و فرآیندهای ماشینکاری دقیق برای اطمینان از عملکرد قابل اعتماد ضروری هستند.
دقت برقوکاری:
برقوکاری یک فرآیند بسیار دقیق است که برای دستیابی به تلرانسهای دقیق در حد میکرون استفاده میشود. سوراخ از پیش سوراخ شده باید به درستی اندازه گیری شود تا برقوکار به قطر نهایی مورد نظر برسد.
برقوکاری تضمین میکند که سوراخ نه تنها اندازه صحیح دارد، بلکه دارای سطح صافی نیز هست که در کاربردهایی که نیاز به ترازبندی کامل و کاهش اصطکاک دارند، مهم است.
ملاحظات هزینه
هزینه یک عامل حیاتی در تصمیمگیری بین قلاویزکاری و برقوکاری است، زیرا هر دو فرآیند شامل نرخ سایش ابزار، زمان مورد نیاز و هزینههای عملیاتی متفاوتی هستند. درک چگونگی تأثیر هر روش بر هزینههای تولید برای بودجهبندی و کارایی ضروری است.
ملاحظات هزینه قلاویزکاری
قلاویزها نسبتاً ارزان و به راحتی در دسترس هستند، و این باعث میشود قلاویزکاری به یک راه حل مقرون به صرفه برای ایجاد سوراخهای رزوهدار تبدیل شود.
قلاویزها میتوانند به سرعت فرسوده شوند، عمدتاً زمانی که روی مواد چالش برانگیزتر استفاده میشوند و هزینههای تعویض ابزار را با گذشت زمان افزایش میدهند.
قلاویزکاری عموماً سریعتر از برقوکاری است و آن را در تولید با حجم بالا مقرون به صرفهتر میکند.
قلاویزکاری نسبت به برقوکاری مواد بیشتری را حذف میکند زیرا رزوهها را در سوراخ برش میدهد که میتواند منجر به ضایعات مواد کمی بیشتر شود.
ملاحظات هزینه برقوکاری
برقوها معمولاً به دلیل طراحی دقیق و مواد باکیفیت، گرانتر از قلاویزها هستند.
برقوها در مقایسه با قلاویزها، عمر ابزار طولانیتری دارند، زیرا مواد کمتری را برمیدارند و در طول فرآیند، سایش کمتری را تجربه میکنند.
برقو کاری کندتر است و به زمان ماشینکاری بیشتری نیاز دارد، که میتواند هزینه کلی تولید را در عملیات با حجم بالا افزایش دهد.
هزینه بالاتر برقوکاری با دقت و پرداخت عالی آن، به ویژه در کاربردهای با تلورانس بالا، توجیه میشود.
مناسب بودن مواد قطعه کار
نوع مادهای که ماشینکاری میشود نقش مهمی در انتخاب بین برقوکاری و برقوکاری دارد. برخی از مواد برای رزوهکاری در دسترستر هستند، در حالی که برخی دیگر نیاز به اصلاح دقیقتر سوراخ دارند که بر عملکرد ابزار و کیفیت محصول نهایی تأثیر میگذارد.
مناسب بودن مواد برای قلاویزکاری
قلاویزکاری با مواد سفتتر مانند فولاد به خوبی کار میکند، اما این مواد میتوانند باعث سایش سریعتر ابزار شوند.
مواد نرمتر مانند آلومینیوم و پلاستیک را میتوان به راحتی قلاویزکاری کرد، اگرچه کیفیت رزوه ممکن است بدون کنترل دقیق پایینتر باشد.
مواد شکننده مانند چدن برای قلاویزکاری چالش برانگیز هستند زیرا میتوانند تحت فشار برش رزوهها ترک بخورند.
قلاویزکاری در آلیاژهای خاص به دلیل دشواری در ایجاد رزوههای تمیز و احتمال شکستگی ابزار، کمتر موثر است.
مناسب بودن مواد برای برقوکاری
برقو کاری در مواد پیچیدهتر مانند فولاد بسیار موثر است و بدون آسیب رساندن به ماده، سوراخهای دقیق و صافی را فراهم میکند.
برقو کاری با مواد نرمتر به خوبی کار میکند و سوراخهای تمیز و دقیق را تضمین میکند و خطر تغییر شکل ماده را کاهش میدهد.
برقو کاری برای مواد شکننده ترجیح داده میشود زیرا نیروی کمتری اعمال میکند و خطر ترک خوردن یا شکستگی را کاهش میدهد.
برقوکاری اغلب در آلیاژهای خاص که دقت بسیار مهم است استفاده میشود و بدون سایش زیاد ابزار، پرداخت با کیفیتی را ارائه میدهد.
نتیجهگیری
قلاویزکاری و برقوکاری اهداف متفاوتی را در ماشینکاری و ساخت دنبال میکنند. در حالی که قلاویزکاری بر ایجاد رزوه برای بستها تمرکز دارد، برقوکاری دقت در اندازه و پرداخت سوراخ را تضمین میکند. هر دو فرآیند برای صنایع مختلف، از جمله خودرو، هوافضا و تولید، ضروری هستند. اگر پروژه شما به دقت بالا، رزوهکاری یا پرداخت سوراخ نیاز دارد، درک این فرآیندها برای نتایج موفقیتآمیز بسیار مهم است.










