استفاده صحیح از مته مرغک در ماشین تراش

مته مرغک برای ایجاد نقطه مرکزی روی قطعات کار استفاده می‌شود. این وبلاگ، انواع مختلف مته مرغک، نکاتی که هنگام کار با مته مرغک باید در نظر بگیرید و تفاوت بین مته راهنما و مته مرغک را توضیح می‌دهد.

طراحی مته مرغک

مته‌های مرغک بدلیل نیازهای کاربردی آن، کوتاه هستند و دارای پروفیل پله‌ای با یک نقطه مرکزی اضافی در انتهای ابزار می‌باشند. قطر این نوک همان قطر اسمی مته مرغک است.

زاویه سوراخ فرورفته برای مته‌های مرغک 60 درجه است. بسته به شکل مته مرغک، این ابزار می‌تواند دارای یک سوراخ فرورفته محافظ اضافی برای محافظت از سوراخ مرکزی در برابر آسیب باشد. مته‌های مرغک می‌توانند از هر دو طرف مورد استفاده قرار گیرند.

کاربرد مته مرغک

مته مرغک برای ایجاد نقطه مرکزی روی قطعات کار استفاده می‌شود. این سوراخ مرکزی برای دو هدف مفید است:

• حمایت از قطعه کار: به‌عنوان مثال، از مته مرغک می‌توان برای قرار دادن یک مرکز برای حمایت از قطعه کار از طریق مرغک ماشین تراش (Tailstock) استفاده کرد.

• پیش‌ سوراخکاری: مته مرغک همچنین می‌تواند برای پیش ‌سوراخکاری استفاده شود. به دلیل ابعاد کوچک نقطه مرکزی مته، نیروهای شعاعی کم، نیروهای واکنش کمتری هنگام سوراخکاری قطعه کار ایجاد می‌شود. این امر از “لغزش” مته جلوگیری می‌ کند که دقت موقعیت‌ یابی سوراخ مورد نظر را به‌ طور قابل ‌توجهی بهبود می‌بخشد. سپس سوراخ واقعی را می‌توان با مته مارپیچ سوراخ کرد که از همان ابتدا توسط سوراخ مرکزی به ‌صورت جانبی هدایت می‌شود.

انواع مته مرغک از نظر شکل هندسی

بسته به استاندارد مورد نیاز سوراخکاری، مته‌های مرغک در شکل‌های A، B و R موجود هستند. همه شکل‌ها می‌توانند برش چپ یا راست داشته باشند - فقط نوک‌ها متفاوت هستند. زاویه سوراخ فرورفته برای همه شکل‌ها 60 درجه است.

مته‌ مرغک نوع B دارای سوراخ فرورفته محافظ 120 می باشد.

از طرف دیگر، نوع R دارای سطوح کار منحنی است که سطح تماس با قطعه کار را کاهش می‌دهد و فضای کافی برای روغن برش در حین سوراخکاری فراهم می‌کند. مته‌های مرغک شکل R همچنین برای سوراخ‌های مرکزی در تراشکاری مخروطی با تنظیم مرغک دستگاه تراش مناسب هستند.

روکش ها

علاوه بر مته‌های مرغک معمولی HSS، مته‌های مرغکی با پوشش‌های ویژه نیز وجود دارند که برای ماشینکاری مواد با سختی‌های مختلف استفاده می‌شوند.

پوشش‌های ممکن:

• پوشش طلایی TiN (تیتانیوم، نیتروژن)

• پوشش TiAlN (تیتانیوم، آلومینیوم، نیتروژن)

استفاده صحیح از مته مرغک

قبل از اینکه یک سوراخ مرکزی در ماشین تراش سوراخ شود، سطح قطعه کار باید با تراشکاری رویه صاف/ماشینکاری شود. برای افزایش عمر مفید مته مرغک و کاهش اصطکاک بین ابزار و قطعه کار، همیشه هنگام استفاده از مته مرغک با روغن برش کار کنید.

مته مرغک را در فک سه نظام محکم کنید. سپس آن را به سمت قطعه کار فشار دهید. اطمینان حاصل کنید که قطعه کار در سه نظام تا حد امکان برای مدت کوتاهی بسته شده است. ماشین تراش را روشن کنید و یک حرکت تغذیه نرم و آهسته انجام دهید.

سوراخ مرکزی باید برای ماشینکاری بهینه مرحله بعدی، به اندازه کافی عمیق باشد.

سرعت صحیح

سرعت صحیح به عوامل زیر بستگی دارد:

• جنس قطعه کار (قاعده کلی: هرچه ماده سخت ‌تر باشد، سرعت پایین‌ تر است)

• قطر مته مرغک (قاعده کلی: هرچه قطر بزرگ ‌تر باشد، سرعت پایین‌تر است)

• پوشش مته مرغک

تفاوت بین مته راهنما و مته مرغک

برخلاف مته مرغک، مته راهنما نقطه مرکزی ندارد. این بدان معناست که مسیرهای سوراخکاری کوتاه ‌تر هستند که برای تولید سوراخ‌های زیاد مفید است. درست مانند مته مرغک، مته راهنما برای ایجاد یک سوراخ کامل مناسب نیست. با مته راهنما، قطعات کار با دقت نقطه‌ای سوراخ می‌شوند تا متعاقباً امکان سوراخکاری بدون “لغزش” فراهم شود.